Taśma LED – kompendium wiedzy
TAŚMA LED
Taśmy są jednym z najpopularniejszych źródeł światła LED. Pozwalają na uzyskanie liniowego oświetlenia w przestrzeniach domowych i komercyjnych. Aby odpowiednio dobrać oraz zamontować taśmę LED należy zastanowić się nad wyborem odpowiedniego produktu pod kątem parametrów takich jak: napięcie, gęstość, barwa. Należy również podjąć decyzję czy do taśmy wybierzemy profil aluminiowy oraz konieczne jest dobranie odpowiedniego zasilacza.
Tabela poniżej przedstawia ogólną klasyfikację taśm LED, wraz z jej najważniejszymi parametrami. Szczegółowe informacje na temat poszczególnych taśm LED znajdują się w kartach katalogowych
Taśmy LED – najczęściej występujące na rynku
Napięcie taśmy LED
Najczęściej spotykane są taśmy LED o napięciu 12V i 24V. Taśma LED o napięciu 24V posiada niższe natężenie prądu, dzięki czemu wolniej się nagrzewa. To pozwala na wydłużenie żywotności taśmy. Dzięki napięciu 24V występują mniejsze spadki napięcia. Oznacza to, że taśma świeci tak samo na początku oraz na końcu. Zaletą taśm 12V jest fakt, że są bardziej powszechne i popularne oraz to, że posiadają 2 razy więcej punktów cięcia.
Taśma LED RGB
Głównym czynnikiem różnicującym sposób montażu jest rodzaj taśmy LED. Inaczej podłączamy taśmy jednokolorowe, a inaczej taśmy RGB. W przypadku taśmy LED RGB niezbędny jest specjalny sterownik , który umożliwi uzyskanie różnych kolorów oraz efektów, jak np. płynne przejścia pomiędzy różnymi barwami czy też regulację natężenia światła.
Taśma LED 5050 czy 3528? Rodzaje diod w taśmach LED
Przy wyborze taśmy LED ważnym parametrem jest wielkość diody. Im większa dioda, tym światło jest bardziej intensywne. Na opakowaniach taśm widnieją wartości takie jak 5050 czy 2835 – jak je interpretować? Wartość ta składa się z dwóch segmentów – pierwszy człon oznacza szerokość jednego boku w milimetrach (28 mm dla taśmy 2835) , a drugi człon nazwy to długość drugie boku (35mm dla taśmy 2835)
Taśma LED bez widocznych punktów
Widoczność diod zależna jest od gęstości taśmy LED. Jest to wielkość określająca ilość diod na metrze taśmy LED. Im większa gęstość, tym mniej widoczne będą tzw. koraliki czyli punkty świetlne na taśmie. Najpopularniejsze są taśmy LED o gęstości 60, 120, 240 diod na metr taśmy. Oczywiście, występują również różne wariacje np. 64 diod na metr
Taśma LED wodoszczelna
Oznaczenie wodoodporności taśm LED widnieje na opakowaniach pod oznaczeniem IP. Co oznacza wartość IP? IP20 opisuje taśmy, które nie posiadają zabezpieczenia przed wodą, natomiast taśmy IP 65 posiadają specjalną warstwę tzw. żelu może być narażona na kontakt z cieczą
PROFILE LED
Profile LED są ważnym elementem budowy oświetlenia LED. Przedłużają żywotność taśmy LED oraz zapewniają lepszą przyczepność taśmy. Pozwalają też na wykonanie ciekawych aranżacji. Pozwalają na uzyskanie efektów niemożliwych do uzyskania przy użyciu samych taśm.
DOBÓR ZASILACZA
Gdy już zdecydowaliśmy się na konkretną taśmę, przystępujemy do wyboru odpowiedniego zasilacza.
Pierwszym krokiem przy wyborze zasilacza powinno być sprawdzenie napięcia na wyjściu. Jeśli wybraliśmy taśmę o napięciu 12V to taka wartość powinna być na wyjściu zasilacza. Następnie musimy się zastanowić gdzie będzie zamontowana taśma LED i gdzie umieścimy zasilacz. Gdy zamierzamy wykonać oświetlenie sufitu podwieszanego zasilacz może być położony na płycie G-K, dlatego ważny jest kształt zasilacza. Jeśli nie planujemy większego remontu dobrym wyborem może okazać się zasilacz wtyczkowy. Dzięki niemu możemy w szybki sposób podłączyć taśmę LED do gniazdka elektrycznego. Co w przypadku, gdy chcemy wykonać lampę wiszącą? Czy możemy wykonać taką lampę z wykorzystaniem technologii LED? Oczywiście jest to możliwe. Oświetlenie wiszące możemy wykonać przy użyciu profili aluminiowych LED. Co więcej profile dedykowane do takich rozwiązań posiadają osobną komorę na zasilacz, dzięki temu nie jest konieczne wykuwanie otworu na zasilacz. Ważnym parametrem jest również moc zasilacza.
Jak dobrać moc zasilacza?
Musimy obliczyć jaką minimalną mocą musi dysponować zasilacz, by obsłużył wybraną przez nas taśmę. Posłuży nam do tego prosty wzór:
P=Pm*l
gdzie:
P – moc, którą musi dysponować zasilacz;
Pm – pobór mocy jednego metra wybranej przez nas taśmy;
l – długość taśmy, jaką będziemy zasilać tym zasilaczem.
Przykład:
Zdecydowaliśmy się na taśmę 300 LED 3528 SMD w kolorze niebieskim. Odczytujemy z tabeli pobór mocy jednego metra takiej taśmy. Jest to Pm=4,8[W/m]. Długość jaka nas interesuje to np. l=4[m]. Posługując się powyższym wzorem obliczamy:
P=4,8*4=19,2[W]
Potrzebujemy więc zasilacz, który dysponuje mocą co najmniej 19,2 W
DOBÓR STEROWNIKA DO TAŚM LED RGB
Jeżeli wybraliśmy taśmę LED jednokolorową, pomijamy ten krok i przechodzimy do etapu: Podłączenie taśmy LED. W przypadku taśmy LED RGB będziemy potrzebowali jeszcze sterownika. Sterownik dopieramy na podobnej zasadzie jak zasilacz. Musi on dysponować co najmniej taką mocą jaką pobiera wybrana przez nas taśma LED o zadanej przez nas długości. Jej wartość obliczyliśmy w poprzednim kroku. Może się jednak zdarzyć, że długość taśmy LED RGB, a co za tym idzie moc przez nią pobierana będzie przekraczać możliwości sterownika. Do takich sytuacji przewidziany został wzmacniacz sygnału RGB. Taki wzmacniacz również posiada zdeklarowaną maksymalną moc, ale różni się on od sterownika tym, że sygnał RGB jest do niego przekazywany od głównego sterownika LED RGB. Dzięki użyciu wzmacniacza sygnału nie ma więc konieczności stosowania kilku sterowników, którymi należałoby sterować poszczególne odcinki taśmy LED RGB osobno oraz nie ma problemów z synchronizacją efektów dynamicznych na wielu odcinkach.
PODŁĄCZENIE TAŚMY LED
Mamy już wszystkie niezbędne informacje, przechodzimy więc do montażu. Na poniższym schemacie przedstawiony został sposób podłączenia taśmy jednokolorowej z zasilaczem.
Ryc. 3. Schemat podłączenia jednokolorowej taśmy LED do zasilacza.
Jeśli długość taśmy LED nie przekracza pięciu metrów, montaż nie powinien sprawić żadnych trudności. Gdy jednak łączymy większą ilość taśmy LED, musimy każdy maksymalnie pięciometrowy odcinek podłączyć równolegle do zasilacza (dokładnie tak jak obrazuje to powyższy schemat). Dla zobrazowania prostoty tego rozwiązania przytoczę przykład:
Chcemy zamontować odcinek taśmy LED o długości 7 metrów. Od zasilacza prowadzimy dwie gałęzie. Na jednej montujemy pięciometrowy odcinek. Pozostałe 2 metry montujemy na drugiej gałęzi. Dwa te odcinki możemy poprowadzić w przeciwnych kierunkach umieszczając zasilacz pośrodku, lub też umieścić odcinki jeden za drugim, prowadząc przewód wzdłuż poprzedzającego odcinka.
Zasada ta obowiązuje także przy montażu taśmy LED RGB.
PODŁĄCZENIE TAŚMY LED RGB
Taśma RGB wymaga zastosowania sterownika. Sterownik dobieramy na takiej samej zasadzie jak zasilacz. Musi on dysponować mocą co najmniej taką, jaką pobiera taśma którą wybraliśmy. Sterownik zawsze montujemy za zasilaczem, gdyż pracuje on na takim samym napięciu co taśma LED. Montując go przed zasilaczem nieodwracalnie go uszkodzimy.
Ryc. 4. Schemat podłączenia taśmy LED RGB do sterownika RGB oraz zasilacza.
Najmocniejsze sterowniki do taśm RGB oferują moc 144 W, a więc obsłużą maksymalnie 10 m taśmy 300 LED 5050 SMD RGB lub 20 m taśmy 150 LED 5050 SMD RGB. Przy większej ilości będziemy musieli zastosować wzmacniacz. Jak sama nazwa wskazuje, wzmacnia on sygnał płynący od sterownika i przekazuje go na kolejne odcinki taśmy. Wzmacniacz dysponuje mocą 144 W, czyli możemy dołączyć do naszej instalacji kolejne 10 m taśmy 300 LED 5050 SMD RGB lub 20 m taśmy 150 LED 5050 SMD RGB
Ryc. 5. Schemat podłączenia taśmy LED RGB z użyciem wzmacniacza.
Dzięki wzmacniaczom mamy możliwość sterowania bardzo dużymi odcinkami taśmy LED RGB. Poniżej znajduje się schemat podłączenia gdzie do sterownika RGB nie jest bezpośrednio podłączona taśma LED. Przekazuje on jedynie sygnał RGB do wzmacniaczy, do których podłączone są taśmy LED RGB. Na schemacie znajdują się dwa wzmacniacze, ale oczywiście może ich być znacznie więcej. Należy oczywiście w dalszym ciągu mieć na uwadze moc zasilacza zasilającego obwód. Jeżeli moc jednego zasilacza nie wystarcza do zasilenia całości, to nadal istnieje możliwość sterowania całego obwodu jednym sterownikiem RGB. Różnica polega jedynie na tym, że kolejne wzmacniacze będą zasilane oddzielnym zasilaczami, natomiast sygnał RGB będą otrzymywały nadal od tego samego sterownika RGB.
Ryc. 6. Schemat podłączenia taśmy LED RGB z użyciem kilku wzmacniaczy.
Jeżeli po przeczytaniu tego poradnika nadal mają Państwo wątpliwości co do doboru odpowiedniego sprzętu oraz przygotowania instalacji prosimy się kontaktować z nami. Na pewno uda nam się rozwiać wszelkie wątpliwości oraz zaproponować optymalne rozwiązanie.